|
|
- Որոշ դեպքերում օստեոսարկոման առաջանում է վնասվածքից հետո, և ծնողները կարծում են, որ քաղցկեղի առաջացման պատճառը վնասվածքն է եղել։ Սակայն օստեոսարկոմայի և դրան նախորդող վնասվախքների հստակ կապն ապացուցված չէ։
Ախտանշաններ
- Ցավ, հիմնականում հոդի շրջակայքում, որն ուժեղանում է գիշերը կամ ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության ժամանակ։ Այսպես, ոտքի ոսկորի ախտահարման դեպքում հիվանդը կարող է կաղալ։ Սկզբնական շրջանում հիվանդներն այդ երևույթներն ընկալում են որպես մկանային լարվածության կամ վնասվածքի հետևանք, սակայն օստեոսարկոմայի դեպքում ժամանակի ընթացքում ցավը ոչ թե մեղմանում է, այլ ուժգնանում։ Ոսկրերի անհասկանալի և երկարատև ցավերի դեպքում անպայման պետք է այցելել բժիշկ-ուռուցքաբանի, որպեսզի բաց չթողնել բուժումը սկսելու ժամանակը։
- Ոռուցքային պրոցեսի զարգանալուն պես ուռուցքի հատվածում առաջանում է ուռածություն։ Հետո այդ հատվածը մեծանում է, առաջանում է այտուց և մաշկի վրա երևում է երակային ցանցը։ Հոդային ցավի պատճառով շարժումները դժվարացած են։ Որոշակի դեպքերում տեղի է ունենում ոսկրի ախտաբանական կոտրվածք։
- Զարգացած քաղցկեղի ժամանակ առաջանում են ընդհանուր բնույթի ախտանշաններ․ հոգնածություն, քնի խանգարում, քաշի կորուստ, անեմիա, ջերմության բարձրացում և այլն։
Ախտորոշում
- Օստեոսարկոմայի ախտորոշման առաջին քայլը ռենտգեն հետազոտությունն է։ Ռենտգեն պատկերը ցույց է տալիս ոսկրի դեստրուկցիայի օջախը։
- Ոռուցքի հայտնաբերման դեպքում կատարվում է բիոպսիա և հետագա մանրադիտակային հետազոտություն։
- Համակարգչային շերտագրումը թույլ է տալիս ավելի հստակ հետազոտել ուռուցքը, ինչպես ներոսկրային, այնպես էլ արտաոսկրային բաղադրիչը։
- Մագնիսա-ռեզոնանսային տոմոգրաֆիան լրացուցիչ տեղեկատվություն է տալիս ախտահարված ոսկրի ոսկրածուծային խոռոչի վիճակի մասին։
- Կրծքագեղձի ռենտգենը կամ ՀՏ-ն կարևոր են թոքերում մետաստազների հայտնաբերման համար։
- Օստեոսցինտիգրաֆիան կիրառվում է այլ ոսկրերում մետաստազների և/կամ բազմօջախային հիվանդության հայտնաբերման համար։
- Որոշակի նշանակություն ունի նաև արյան բիոքիմիական հետազոտությունը:
Բուժում
- Բուժման անհրաժեշտ փուլերից մեկը ուռուցքի վիրահատական հեռացումն է։ Եթե դա հնարավոր չէ (օրինակ, ուռուցքն ախտահարել է գանգի հիմը կամ ողնաշարը), բուժման կանխատեսումը զգալիորեն վատանում է։ Մի քանի տասնյակ տարի առաջ ոտքերի և ձեռքերի ոսկրերի սարկոմայի բուժման վիրահատությունները հիմնականում վերջույթների ամպուտացիաներն էին։ Այսօր դեպքերի մեծամասնությունում հնարավորություն կա խնայող վիրահատություն կատարել, պահպանելով վերջույթը։ Ոսկրի ախտահարված հատվածը հարակից հյուսվածքների հետ միասին հեռացվում է և փոխարինվում կամ արհեստական էբդոպրոթեզով, կամ ոսկրային իմպլանտատով։
- Կարող է կիրառվել նաև խոշոր մետաստազների վիրաբուժական հեռացում, առաջին հերթին թոքերում։
- Քանի որ օստեոսարկոման արագ տարածվող ուռուցք է, ապա ուռուցքի առաջնային օջախի հեռացումը բավարար չէ, անհրաժեշտ է քիմիաթերապիա, եթե անգամ երևացող մետաստազներ չկան։ Քիմիաթերապիան այս դեպքում կիրառվում է ինչպես վիրահատությունից առաջ, այնպես էլ հետո՝ մնացած քաղցկեղային բջիջները ոչնչացնելու համար։
- Ճառագայթային թերապիան կիրառվում է շատ հազվադեպ։
Կանխատեսում
Վերջին տասնամյակներում օստեոսարկոմայի բուժման արդյունքները զգալիորեն բարելավվել են։ Երեխաների և պատանիների մոտ 70 տոկոսն ապաքինվում է։
|